Ο αριθμός των ανθρώπων που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους εξαιτίας συρράξεων ή κακομεταχείρισης αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαπέντε ετών
, με τους τέσσερις στους πέντε πρόσφυγες να βρίσκονται σε αναπτυσσόμενες χώρες, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών.Συνολικά, υπήρχαν 43,7 εκατομμύρια εκτοπισμένοι άνθρωποι παγκοσμίως περί τα τέλη του 2010, από 43,3 εκατ. την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την Υπάτη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR).
Στον αριθμό περιλαμβάνονται 15,4 εκατ. πρόσφυγες οι οποίοι βγήκαν από τα σύνορα των χωρών τους - το 80% εξ αυτών προσέφυγαν σε γειτονικές αναπτυσσόμενες χώρες - και 27,5 εκατ. άνθρωποι που έχουν εκτοπιστεί εντός των χωρών τους, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της αρμοστείας. Άλλοι 850.000 εξ αυτών έχουν αιτηθεί άσυλο υποβάλλοντας τα σχετικά έγγραφα.
«Οι φόβοι περί των υποτιθέμενων πλημμυρών προσφύγων στις βιομηχανικές χώρες είναι κατά πολύ υπερδιογκωμένοι ή συγχέονται λαθεμένα με το ζήτημα της μετανάστευσης», ανέφερε ο Αντόνιου Γκουτιέρες, επικεφαλής της Αρμοστείας, σε ανακοινωθέν της.
«Στο μεταξύ, είναι οι φτωχότερες χώρες που αφήνονται να σηκώσουν το βάρος», πρόσθεσε ο Γκουτιέρες, πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας ο οποίος ηγείται της Αρμοστείας, που έχει έδρα τη Γενεύη.
Οι φτωχότερες χώρες του κόσμου φιλοξενούν τεράστιους πληθυσμούς προσφύγων, τόσο σε πραγματικούς αριθμούς όσο και σε σχέση με το οικονομικό τους μέγεθος, σύμφωνα με την έκθεση της αρμοστείας που τιτλοφορείται Παγκόσμιες Τάσεις 2010 (Global Trends 2010). Λίγοι περισσότεροι από τους μισούς πρόσφυγες είναι παιδιά κάτω από 18 ετών.
Το Πακιστάν, το Ιράν και η Συρία φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες - αντίστοιχα 1,9 εκατομμύριο, 1,1 εκατομμύριο και 1 εκατομμύριο, σύμφωνα με την UNHCR.
Οι Αφγανοί είναι η μεγαλύτερη εθνική ομάδα προσφύγων - αριθμούν 3 εκατομμύρια, περιλαμβανομένων πολλών που εγκατέλειψαν την πατρίδα τους πριν από μεγάλο διάστημα. Τους ακολουθούν οι Ιρακινοί, οι Σομαλοί και οι Κογκολέζοι, οι χώρες των οποίων αντιμετωπίζουν τις συνέπειες παρατεταμένων συρράξεων.
«Τα αίτια του εκτοπισμού δεν παύουν να υπάρχουν. Μέχρι στιγμής εφέτος έχουμε δει συγκρούσεις στη Βόρεια Αφρική, στην Ακτή Ελεφαντοστού, στη Συρία, στο Σουδάν και σε άλλα μέρη του κόσμου που έχουν οδηγήσει ανθρώπους να εγκαταλείπουν (τις εστίες τους, διότι αντιμετωπίζουν) επικίνδυνες καταστάσεις», δήλωσε ο Αλεξάντερ Αλέινικοφ, αναπληρωτής Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, σε συνέντευξη Τύπου.
Σημείωσε εξ άλλου ότι υπάρχει «άνιση κατανομή» των εκτοπισμένων σε διεθνές επίπεδο. «Μερικές φορές φαίνεται ότι οι πιο ηχηρές ενστάσεις διατυπώνονται από χώρες που δεν επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος» .
Χιλιάδες άνθρωποι που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους λόγω των ταραχών στη βόρεια Αφρική κατευθύνθηκαν στην Ιταλία με επισφαλή πλεούμενα τους τελευταίους μήνες προκαλώντας κρίση στη Λαμπεντούζα, ένα ιταλικό νησί ανάμεσα στην Τυνησία και στη Σικελία.
Η Ιταλία ξεπέρασε την Ελλάδα μετατρεπόμενη στο κυριότερο σημείο εισόδου στην ΕΕ μεταναστών χωρίς χαρτιά το πρώτο τρίμηνο του έτους, δήλωσαν αξιωματούχοι την περασμένη εβδομάδα.
Ο Αλέινικοφ σημείωσε ότι όλες οι αιτήσεις για την παροχή ασύλου πρέπει να εξετάζονται με δίκαιο τρόπο.
«Οι αριθμοί που βλέπουμε να έρχονται στην Ευρώπη δεν είναι αριθμοί που να μην μπορούν να αντιμετωπιστούν με μια δίκαιη διαδικασία», είπε.
Ο Αλέινικοφ είναι πρώην καθηγητής νομικής και αξιωματούχος της υπηρεσίας μετανάστευσης των ΗΠΑ.
Ερωτηθείς σχετικά με τις διαθέσεις κατά των μεταναστών σε μέρη της Ευρώπης, δήλωσε πως «οι δύσκολες οικονομικά εποχές μερικές φορές κυοφορούν ατυχείς λαϊκιστικές πολιτικές, και οι πολιτισμικές διαφορές και οι θρησκευτικές διαφορές συμβάλλουν σ' αυτό» .
Στην Ευρώπη ήταν καταγεγραμμένοι 1,6 εκατ. πρόσφυγες στα τέλη του 2010, περίπου 40.700 λιγότεροι από ό,τι ένα χρόνο πριν, κυρίως λόγω της καταγραφής και της επαλήθευσης που διεξάγεται στα Βαλκάνια, σύμφωνα με την Αρμοστεία.
Η υπηρεσία αυτή του ΟΗΕ είχε δημιουργηθεί πριν από 60 χρόνια για να βοηθήσει τους 2,1 εκατ. πρόσφυγες στο έδαφος της Ευρώπης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Ασία βρίσκονται περίπου 4 εκατ. πρόσφυγες, 2,1 εκατ. στην Αφρική, σχεδόν 7 εκατ. στην Μέση Ανατολή και στη Βόρεια Αφρική, και 800.000 στην Αμερική.
«Συνολικά, υπάρχει τεράστια ανάγκη για λύσεις», είπε ο Αλέινικοφ.
